Saba en de Roodsnavelkeerkringvogel

Saba en St. Eustatius zijn de thuisbasis van de grootste broedpopulatie van roodsnavelkeerkringvogels (Phaethon aethereus) in het Caribisch gebied en herbergen mogelijk de belangrijkste broedkolonies ter wereld. In 2011 werd een monitoringprogramma gelanceerd. Daaruit bleek waaruit bleek dat in verschillende kolonies van roodsnavelkeerkringvogels op Saba maar weinig eieren uitkwamen en weinig jongen werden grootgebracht.
Uit onderzoek bleek dat vooral verwilderde huiskatten (Felis catus) en in iets mindere mate zwarte ratten (Rattus rattus) de grootste boosdoeners waren voor deze bedreiging.

Verwilderde katten vormen al vele jaren een probleem op Saba. Twee studies hebben meer inzicht gegeven in dit probleem. De eerste studie verzamelde basisgegevens over de verspreiding van katten en ratten op het eiland en onderzocht ook het dieet en de gezondheid van katten[1]. De tweede studie onderzocht de gegevens van cameravallen die erder op Saba en Sint Eustatius waren verzameld met als doel de impact van geiten, katten en ratten op het broedsucces van keerkringvogels te bepalen[2].

Zowel de dichtheid van kattenpoep als de opnames van cameravallen lieten behoorlijk grote verschillen verschillen zien in de kattendichtheid op het eiland. Interessant is dat uit de analyse van de cameravalgegevens blijkt dat de positieve relatie tussen geitenbezoek en kattenbezoek aan nestplaatsen op Saba erop wijst dat geiten mogelijk predatie door katten vergemakkelijken door de zichtbaarheid en toegankelijkheid van nesten te vergroten. De kattendichtheid was het grootst rond de vuilstortplaats op het eiland, waar voldoende voedselbronnen voor hen beschikbaar zijn.

De rattendichtheid, zoals gedocumenteerd met cameravallen, was het hoogst in het boshabitat waar fruitbomen bijzonder talrijk zijn. De dichtheid van ratten en katten was opvallend omgekeerd evenredig. Katten die op de vuilstortplaats werden gedood verkeerden over het algemeen in slechte gezondheid. Dit suggereert dat het vrijlaten van gecastreerde katten in het wild inhumaan is en dat gevangen verwilderde katten beter geëuthanaseerd kunnen worden.

De Sabaanse autoriteiten hebben al meer dan 15 jaar een rattenbestrijdingsprogramma, maar ratten vormen nog steeds een wijdverbreid en hardnekkig probleem op Saba. Dit suggereert dat de ratten mogelijk gedeeltelijk resistent zijn geworden tegen het belangrijkste gebruikte rodenticide en dat overstappen op een ander rodenticide de volgende logische stap is. Het afwisselend gebruiken van rodenticiden is de meest effectieve en internationaal aanbevolen methode voor rattenbestrijding. Dit wordt al toegepast op het nabijgelegen Sint-Eustatius, waar rattenproblemen veel minder acuut zijn dan op Saba, zo blijkt uit gegevens van cameravallen.

[1] Debrot et al: Predation threats to the Red-billed Tropicbird breeding colonies of Saba: focus on cats - Wageningen IMARES Report - 2014
[2] Chan: Interactions between invasive mammals and their effects on Red-billed Tropicbird (Phaethon aethereus) nesting productivity - MSc. Thesis - 2013