De Cubaanse boomkikker (Osteopilus septentrionalis) is inheems op Cuba, de Bahama’s en de Kaaimaneilanden, en staat in het Caribisch gebied bekend om zijn luide roep en vermogen om inheemse soorten te verdringen. De Cubaanse boomkikker heeft intussen populaties gevestigd in Florida en op Sint Maarten, de twee belangrijkste aanvoerhavens van cruiseschepen voor Sint Eustatius.
De succesvolle en snelle vestiging van deze soort na een invasie wordt toegeschreven aan hun hoge vruchtbaarheid, gekoppeld aan het feit dat ze omnivoren zijn, zich in iedere habitat thuisvoelen. Om hun huid te beschermen scheidt deze soort een slijmerig laagje af die bij sommige mensen de huid en ogen kunnen irriteren.
Cubaanse boomkikker op Sint Eustatius
In januari en februari 2025 ontdekten medewerkers van STENAPA (St. Eustatius National Parks Foundation) meerdere Cubaanse boomkikkers in een tuin naast een recent gebouwd resort. Verdere onderzoeken brachten zowel volwassen als jonge kikkers aan het licht, wat erop wijst dat de soort zich al lokaal voortplant[1].
Nadat STENAPA de vondst deelde op sociale media, meldde een eilandbewoner dat al in 2022 een eerste kikker was waargenomen in een lading sierpalmen die uit Florida was geïmporteerd. Met andere woorden: De Cubaanse boomkikker heeft zich gedurende meerdere seizoenen op Sint Eustatius voortgeplant. Daardoor is nu een gevestigde populatie Cubaanse boomkikkers in het resort ontstaan, die zich uitbreidt naar nabijgelegen tuinen.
De Cubaanse boomkikker kan tot 13 centimeter groot worden, plant zich snel voort en eet bijna elk dier dat in zijn bek past. Hoewel zijn dieet voornamelijk uit insecten bestaat, laat deze soort ook kleine hagedissen en zelfs vogels niet links liggen.
Door zijn vraatzucht heeft de komst van de Cubaanse boomkikker geleid tot een sterke achteruitgang van inheemse kikkers en hagedissen. Omdat Sint Eustatius rijk is aan behoorlijk wat bijzondere planten- en diersoorten, waaronder een van de laatste populaties van de ernstig bedreigde Antilliaanse leguaan (Iguana delicatissima), vormt de ontdekking van deze kikker een ernstig ecologisch risico voor het eiland.
Na de ontdekking is STENAPA, in samenwerking met het resort, gestart met lokale bestrijdingsmaatregelen, bestaande uit nachtelijke zoektochten om kikkers te vangen en het plaatsen van zogenaamde 'kikkerhotels' om kikkers te lokken. Daarnaast worden kunstmatige zoetwaterpoelen behandeld met milde citroenzuuroplossingen, zodat ze ongeschikt worden voor voortplanting. Omdat Sint Eustatius geen natuurlijke zoetwaterlichamen heeft, vormen deze kunstmatige poelen de belangrijkste broedplaatsen.
Cubaanse boomkikker en Ivermectine
U weet dat ivermectine in 'bepaalde kringen' werd aanbevolen voor de behandeling van een infectie met het coronavirus, al is het officieel een middel tegen parasieten (en dus niet tegen virussen). Wetenschappers hebben eens gekeken naar de langetermijneffecten van dat middel en besloten Cubaanse boomkikkers te behandelen met ivermectine[2]. Het bleek dat die Cubaanse boomkikkers als volwassen dieren kleiner waren dan hun onbehandelde soortgenoten.
[1] Thibaudier et al: Introduced population of the Cuban Treefrog, Osteopilus septentrionalis (Duméril & Bibron), on St. Eustatius, Caribbean Netherlands in Caribbean Herpetology – 2025. Zie hier.
[2] McMahon et al: Early-life exposure to Ivermectin alters long-term growth and disease susceptibility in PloS One - 2021
Bron (deels)
